Συνέντευξή στο ΑΠΕ-ΜΠΕ της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κας Νίκη Κεραμέως

ΕΡ: Είχατε σειρά επαφών το προηγούμενο διάστημα που στο επίκεντρο είχαν την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ας ξεκινήσουμε με την παρουσία σας στη συνεδρίαση της έκτακτης Συνόδου των Πρυτάνεων, το περασμένο Σάββατο. Το κλίμα ήταν θετικό, όπως ανέφερε και το υπουργείο και οι πρυτάνεις. Αυτό σημαίνει ότι προχωράει με γρήγορο ρυθμό ο νέος νόμος-πλαίσιο; Τι αλλαγές θα φέρει; Θα δούμε σε αυτόν τον νόμο τη διάταξη για το θέμα των αιωνίων φοιτητών και για τη βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια;

ΑΠ: Το υπουργείο μας συμμετείχε στην έκτακτη Σύνοδο Πρυτάνεων που διεξήχθη πράγματι σε ιδιαίτερα θετικό κλίμα, ενώ διαπιστώθηκε σε μεγάλο βαθμό σύγκλιση απόψεων. Πρόθεσή μας είναι να προχωρήσουμε τους επόμενους μήνες σε ευρεία νομοθετική πρωτοβουλία για τη λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης. Όραμά μας και κεντρική στόχευση της πρωτοβουλίας μας, είναι η ενίσχυση της αυτονομίας και του αυτοδιοίκητου των ιδρυμάτων, καθώς και η δημιουργία των κατάλληλων εκείνων θεσμών, μηχανισμών και κινήτρων που θα εμπεδώσουν ακαδημαϊκά ιδρύματα αξιολογούμενα, πιο ανταγωνιστικά, που συγχρονίζονται με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, πιο σύγχρονα και εξωστρεφή, που επενδύουν με συνέπεια και συνέχεια στην υψηλού επιπέδου επιστημονική έρευνα.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν ήδη δρομολογηθεί, σε συνεργασία με το συναρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, διαδικασίες για την αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας των ειδικών λογαριασμών κονδυλίων έρευνας (ΕΛΚΕ) και την απελευθέρωσή τους από τον βραχνά της γραφειοκρατίας, ώστε να μπορέσουν τα πανεπιστήμιά μας να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά.

Επιπλέον, μελετάμε τη διεύρυνση δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, την απελευθέρωση των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών, την ανάπτυξη της δυνατότητας εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ αποστάσεως, τη σύνδεση της αξιολόγησης με τμήμα της κρατικής χρηματοδότησης, την ενίσχυση του θεσμού της πρακτικής άσκησης φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, σε συναφή με τις σπουδές τους αντικείμενα.

Στόχος μας επίσης, είναι να προβλεφθεί η καθιέρωση ανώτατου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών ν+2 (πλην ορισμένων εξαιρέσεων), ρύθμιση για την οποία διενεργούμε διάλογο με αρμόδιους φορείς.

Ως προς την καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα Ανώτατα Ιδρύματα και το ρόλο των Ιδρυμάτων στον προσδιορισμό ανώτερης βάσης εισαγωγής και αριθμού εισακτέων, αυτά αφορούν μία συνολική αναμόρφωση του συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που θα αποτελέσει καταρχήν ρύθμιση άλλου νομοσχεδίου.

Επιδιώκουμε τη συνολική αναβάθμιση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα, σε όλα τα επίπεδα. Ξέρουμε ότι ο στόχος είναι σύνθετος και απαιτείται χρόνος για να επιτευχθεί. Και σε αυτή την προσπάθεια, θέλουμε εκπαιδευτικούς, διοικητικό προσωπικό, φοιτητές, μαθητές και γονείς, να αισθανθούν τις μεταρρυθμίσεις κτήμα τους, είναι πρωτίστως δική τους υπόθεση. Γι' αυτό και σε όλη αυτή τη διαδικασία επιδιώκουμε και θα επιδιώξουμε συναινέσεις, συνέργειες και συμπράξεις.

ΕΡ: Μένοντας στα της τριτοβάθμιας, για τις φετινές μετεγγραφές, θα υπάρξουν αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο; Αν όχι, πώς θα αντιμετωπιστεί ο μεγάλος αριθμός φοιτητών που θα κατευθυνθούν προς τα κεντρικά πανεπιστήμια από την περιφέρεια;

ΑΠ: Δεν προβλέπονται τροποποιήσεις τώρα στο καθεστώς των μετεγγραφών, αλλά αυστηρή εφαρμογή του ισχύοντος νόμου. Σε βάθος χρόνου θα έχουμε το χρόνο να μελετήσουμε και να θεσμοθετήσουμε ένα πιο δίκαιο, αλληλέγγυο και ορθολογικό πλαίσιο για τις μετεγγραφές φοιτητών.

ΕΡ: Από τις επαφές σας στις ΗΠΑ, τι νέο προέκυψε; Μιλήσατε για συναντήσεις με στόχο τη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της εκπαίδευσης. Τι θα σημαίνει αυτό πρακτικά; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης κάποιου σχετικού σχεδίου;

ΑΠ: Στις ΗΠΑ πραγματοποίησα συναντήσεις με πανεπιστημιακούς και κρατικούς φορείς και συζήτησα τις δυνατότητες ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ σε θέματα εκπαίδευσης, και ειδικότερα την εκπόνηση κοινών προγραμμάτων σπουδών μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών πανεπιστημίων, τη συμμετοχή αλλοδαπών φοιτητών σε ξενόγλωσσα και σε θερινά προγράμματα στη χώρα μας, την ανταλλαγή φοιτητών και ερευνητών, τη συμμετοχή της χώρας μας στο κορυφαίο εκπαιδευτικό συνέδριο NAFSA, που προσελκύει δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο, τη διεύρυνση του προγράμματος υποτροφιών Fulbright.

Ήδη, σε συνεργασία με την πρεσβεία των ΗΠΑ, δρομολογείται ένα πρόγραμμα επισκέψεων Ελλήνων στελεχών εκπαίδευσης στις ΗΠΑ, και σε συνεργασία με το Διεθνές Ινστιτούτο για την Εκπαίδευση (ΙΙΕ) σχεδιάζεται επίσκεψη αντιπροσωπείας αμερικανικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα κατά το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους, με στόχο τη σύναψη συνεργασιών με ελληνικά πανεπιστήμια. Οι εν λόγω Αμερικανοί ειδικοί αναμένονται για μία προπαρασκευαστική συνάντηση, αρχικά με τη Σύνοδο Πρυτάνεων και εν συνεχεία με επί μέρους ενδιαφερόμενα ελληνικά πανεπιστήμια. Έχω ήδη ενημερώσει για τις επαφές μου και τις νέες δυνατότητες συνεργασιών τη Σύνοδο Πρυτάνεων, η οποία δήλωσε ότι θα συνδράμει ενεργά στην υλοποίηση της πρωτοβουλίας αυτής.

Εν τω μεταξύ, προχωρούμε με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο απελευθέρωσης της δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων, ενίσχυσης των θερινών προγραμμάτων υποδοχής αλλοδαπών φοιτητών, προτάσσουμε την εξωστρέφεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος, υποστηρίζουμε πρωτοβουλίες σε αυτήν την κατεύθυνση. Τη Δευτέρα 7/10, στο πλαίσιο του 2ου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, θα έχουμε εκ νέου - σε συνέχεια της συνάντησής μας στις ΗΠΑ - την ευκαιρία να συζητήσουμε με την υφυπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, κα Μαρί Ρόις, τις πτυχές της διμερούς μας συνεργασίας.

Το όφελος για τη χώρα μας και το ανθρώπινο δυναμικό της από τέτοιου είδους συνεργασίες, από την εξωστρέφεια των Ιδρυμάτων μας συνολικά, είναι εν δυνάμει εξαιρετικά σημαντικό, και θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας σε αυτήν την κατεύθυνση.

ΕΡ: Έχετε δηλώσει ότι έχει δοθεί εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου, να δρομολογηθούν νωρίτερα οι διαδικασίες υπηρεσιακών μεταβολών, ώστε από του χρόνου να ειδοποιούνται νωρίτερα οι αναπληρωτές για ανάληψη καθηκόντων. Έχετε πει επίσης, ότι θα γίνει υπολογισμός των λειτουργικών κενών και αναλόγως των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, θα υπάρξουν προσλήψεις και στη γενική εκπαίδευση. Πώς προχωράει το υπουργείο ώστε να περάσουν αυτά στην πράξη;

ΑΠ: Έχει ήδη περάσει στην πράξη, καθώς έχω δώσει σαφή εντολή στις υπηρεσίες του υπουργείου μας για υλοποίηση των μεταβολών που αναφέρατε. Για το 2020 δρομολογούνται ήδη οι απαραίτητες διαδικασίες, ώστε να μην έχουμε τα φαινόμενα ενημέρωσης και τοποθέτησης αναπληρωτών εκπαιδευτικών «στο παρά πέντε» της έναρξης του σχολικού έτους. Οι εκπαιδευτικοί αυτοί έχουν καθημερινότητα και οικογενειακό σχεδιασμό, τα οποία θεωρούμε απαράδεκτο να αναστατώνονται τελευταία στιγμή. Πρέπει, αν μη τι άλλο, να φροντίσουμε για την έγκαιρη τοποθέτηση και ενημέρωσή τους. Ως προς τους διορισμούς, από την ανάληψη των καθηκόντων μου στο υπουργείο και στο βαθμό που υπάρχουν διαπιστωμένα κενά, αποτέλεσαν προτεραιότητα, και σε αυτή την κατεύθυνση έχουμε επισπεύσει όλες τις διαδικασίες για τον διορισμό των 4.500 μόνιμων στην ειδική αγωγή. Για τη γενική εκπαίδευση, ασφαλώς και υπάρχουν ανάγκες οι οποίες θα πρέπει να προτεραιοποιηθούν, αφού πρώτα καταγραφούν αναλυτικά και πάντοτε στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας.

ΕΡ: Ποιες διατάξεις δρομολογείτε άμεσα και θα δούμε την ερχόμενη εβδομάδα στη Βουλή;

ΑΠ: Είμαστε, μαζί με τους υφυπουργούς και τους γενικούς γραμματείς του υπουργείου μας, προσηλωμένοι στο να θεραπεύσουμε άμεσα ζητήματα που καθηλώνουν τις δομές μας ή δυσκολεύουν τη λειτουργία του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Φέρνουμε, συνεπώς, διατάξεις που θα εξορθολογήσουν μια σειρά από ζητήματα ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζουμε το έδαφος για τις ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις για ένα πιο ελεύθερο σχολείο και πανεπιστήμιο.

Σε αυτό το πνεύμα λοιπόν, άμεσα, την ερχόμενη εβδομάδα, θα υποβληθούν προς συζήτηση στη Βουλή οι εξής διατάξεις:

- η αλλαγή του τρόπου επιλογής του σημαιοφόρου στις παρελάσεις του δημοτικού σχολείου. Σήμερα, η επιλογή σημαιοφόρων πραγματοποιείται με κλήρωση ανάμεσα στο σύνολο των μαθητών της τάξης. Στο εξής τη σημαία θα κρατά ο μαθητής ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη επίδοση, καθώς θέλουμε να επιβραβεύσουμε την προσπάθεια έναντι της τύχης και να δώσουμε ένα μήνυμα στους μαθητές να επιδιώκουν να ξεπερνούν διαρκώς, τους ίδιους τους τους εαυτούς,

- η ενίσχυση των πρότυπων σχολείων, της ελευθερίας τους, του ρόλου τους. Η προηγούμενη κυβέρνηση εξάντλησε την ιδεοληψία της σε αυτές τις νησίδες αριστείας του δημόσιου σχολείου, και ξεκινάμε ήδη την αποκατάσταση και ενίσχυσή τους,

- η επείγουσα απελευθέρωση των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών από τον ασφυκτικό έλεγχο της Πολιτείας, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν πιο άμεσα στις σύγχρονες ανάγκες των φοιτητών,

- η πρόβλεψη για τη δυνατότητα επιλογής, για τους παλαιούς αποφοίτους Λυκείου, για τη συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2020, είτε με το σύστημα που ίσχυσε το 2019, είτε με το σύστημα που είναι σε ισχύ για το 2020,

- η κατάργηση της διάκρισης μεταξύ σχολών ελεύθερης πρόσβασης και σχολών στις οποίες οι υποψήφιοι θα εισάγονται με πανελλαδικές εξετάσεις,

- η επαναφορά της δυνατότητας αναγνώρισης της επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλων σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κρατών - μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών. Περαιτέρω, η διατήρηση της δυνατότητας αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, σύμφωνα με την Οδηγία 2005/36/ΕΚ, όπως ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με το Π.Δ. 38/10 και ισχύει. Επίσης, η διευκόλυνση διαδικαστικά της διεκπεραίωσης των σχετικών αιτήσεων. Σημειωτέον ότι οι μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις που διαπιστώνονται από τη σημερινή λειτουργία του ΣΑΕΠ, θέτουν ζητήματα συμβατότητας του ελληνικού δικαίου με τις υποχρεώσεις που απορρέουν για τα κράτη - μέλη από το ενωσιακό δίκαιο.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ