Μαρία Σπυράκη: Σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Οι «27» έστειλαν μηνύματα στην Τουρκία και κλώτσησαν το τενεκεδάκι των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ στο δρόμο του μέλλοντος...

Τα γραπτά μένουν. Ειδικά όταν πρόκειται για αποφάσεις των ηγετών κρατών και κυβερνήσεων που αποτελούν μέρος του κοινοτικού κεκτημένου.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου δέχθηκε πολλαπλές ερμηνείες στην Ελλάδα , στη βάση της διαιρετικής τομής «άσπρο» - «μαύρο». Οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι αντίθετα έχουν εντρυφήσει στις αποχρώσεις και στην τέχνη του συμβιβασμού, προσυπέγραψαν ένα κείμενο που δεν μπορούσαν να απορρίψουν Μέρκελ, Ρούτε και Σάντσεζ και που ταυτόχρονα ικανοποιούσε Μακρόν, Μητσοτάκη και Αναστασιάδη. Έστειλαν μηνύματα στην Τουρκία και κλώτσησαν το τενεκεδάκι των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ στο δρόμο του μέλλοντος…

Το κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει και προειδοποίηση κυρώσεων και «γλυκαντικά» για την Τουρκία όπως είναι ο εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης και η επικαιροποίηση της κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό ή πιο απλά λεφτά στο χέρι για τον Ερντογάν. Το μείγμα μπορεί να δεχθεί ερμηνείες όμως η περιγραφή για τα σημεία που ενδιαφέρουν την Ελλάδα είναι σαφής:

Η ΕΕ προειδοποιεί την Τουρκία πως εάν επανέλθει με μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο τότε «θα χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και όλες τις δυνατότητες που έχει στη διάθεσή της ,συμπεριλαμβάνοντας και την πρόβλεψη των άρθρων 29 TEU και 215 TFEU, ώστε να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και εκείνα των κρατών μελών». Με απλά λόγια για πρώτη φορά βάζει στο τραπέζι το ενδεχόμενο μερικής ή ολικής διακοπής των οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας και μάλιστα με απόφαση ενισχυμένης πλειοψηφίας ( 215 TFEU)

Η ΕΕ δέχεται ως μοναδικό θέμα διμερούς διευθέτησης Ελλάδος-Τουρκίας την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ που συνεπάγεται , διαμηνύοντας στον Ερντογάν ότι η πρόθεσή του να «γκριζάρει» το μισό Αιγαίο δεν βρίσκει ευήκοα ώρα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Η αντιπολίτευση επιλέγει να βάλει τα πάντα στο μίξερ και υποστηρίζει πως η ΕΕ ,επι των ημερών Τσίπρα, αποφάσισε κυρώσεις για την Τουρκία. Η αλήθεια είναι πως οι κυρώσεις αφορούσαν πρόσωπα και οντότητες που παραβιάζουν την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Τώρα η ΕΕ προειδοποιεί συνολικά την Τουρκία με διακοπή οικονομικών σχέσεων. Άλλη διάσταση.

Ωστόσο πράγματι η ΕΕ δεν είναι γενναία απέναντι στην Τουρκία. Αν και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εξυπηρετούν τα εθνικά συμφέροντα, η ΕΕ αρνείται να αντιμετωπίσει τον «ελέφαντα στο δωμάτιο» που είναι ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ την ώρα που η Τουρκία έχει υπερβεί κάθε όριο. Παραβιάζει το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, τις αξίες του δυτικού κόσμου με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας, Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σε τζαμί, το κράτος Δικαίου , απειλεί και παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα κρατών-μελών της ΕΕ.

Η Τουρκία βρίσκεται σε καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας αλλά ακόμη και στα συμπεράσματα οι ηγέτες προσπαθούν να το ξεχάσουν . Άλλωστε κανένας μα κανένας από τους πολιτικούς στις Βρυξέλλες δεν επιχειρηματολογεί πλέον υπέρ της ενταξιακής προοπτικής της Τουρκίας. Όμως ούτε η Κομισιόν , ούτε οι ηγέτες που απαρτίζουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν για μια νέα σχέση ΕΕ-Τουρκίας. Όσο δεν συμβαίνει αυτό τόσο η ΕΕ θα απειλεί χωρίς να συνετίζει ουσιαστικά την Τουρκία και η Τουρκία θα μπορεί να ανταποδίδει τις απειλές χωρίς να φοβάται ότι η ΕΕ θα υλοποιήσει τις προειδοποιήσεις της στο σύνολό τους.